روز یکشنبه اول اسفند ماه برنامه معرفی و رونمایی از طرح پژوهشی عروسک زرتشتی برگزار می شود. این برنامه از ساعت ۱۴ تا ۱۶ در تالار آمفی تئاتر پژوهشگاه میراث فرهنگی واقع در خیابان ۳۰ تیر روبروی موزه ملی ایران برپا می شود.
گفتنی است عروسکهای دست دوز پارچه ای و پیکرک های گلی یا خمیری، سالهای بیشماری است که همراه و همراز انسانها بوده اند. انسانهایی که حرفهای دلشان را در سکوت، به زبان نمادین این دست ساخته ها، بیان کرده اند وچه بسا پاسخ گرفته اند.
در روزگاری که بانوان برای فرزندانشان یا برای آیینهایی ویژه، عروسکهای پارچه ای می دوختند، بانوان زرتشتی هم عروسکهای دست دوزشان را با لباس سنتی زرتشتیان می پوشاندند. لباسی که البته درآن زمان، پوشش متداول خودشان بود. در کنار این، عروسکها و پیکرک های دیگری هم هر یک با نام، کاربرد و مفهومی متفاوت، به دست زنان و مردان و کودکان زرتشتی ساخته می شدند؛ عروسکهایی که بسیاری از آنها بازیچه نبودند بلکه با جدیت و تقدسی، برآمده از باورهای آیینی، ساخته و در جای خود به کار برده می شدند.
رایج ترین و شناخته شده ترین نوع عروسک سنتی بین زرتشتیان، بی بی کگ/ bībīkōg / است؛ بی بی کگ عروسکی است آیینی و با جنبه هایی از تقدس، به شکل زنی با لباس سنتی زرتشتیان. زنان در مکانی مقدس مانند پیرون یا در سفره های آیینی نذر میکردند تا در صورت برآورده شدن خواسته شان، این عروسک را بدوزند و به آنجا پیشکش کنند. در شکل سنتی آن، بی بی کگ عروسکی است دست ساز، به شکل انسان به طول معمولاً ۲۵ – ۳۰ سانتیمتر، که از پارچۀ سفید یا سبزدوخته می شده و سازندۀ آن بنا بر سلیقه و امکاناتش لباس سنتی زنان زرتشتی را به آن می پوشانده و با سوزندوزی اجزای چهره اش را مشخص می کرده است.
