آیین آتش بام، در سپیده دم اورمزد و فروردین ماه گاهشمار قدیم زرتشتیان در شریف آباد اردکان برگزار شد.
گاهشمار قدیم زرتشتیان، گاهشماری است که در آن روزهای کبیسه محاسبه نمی شود و به همین دلیل زمان برگزاری آیین ها با زمان واقعی آن تفاوت کرده است.
آیین آتش بام یکی از سنتهای نوروزی است که نحوه برگزاری آن در شریف آباد بدین ترتیب است: روز پیش از آیین آتش بام، کدبانوی خانه برای چندمین بار همه جای خانه را آب و جارو کرده و گچ سفید را به شگون آمدن سال نو باستانی به دیوار، در ورودی خانه و آویشن را به پای ستون در خانه می ریزد و سبزه مهیا شده را در بالای سردر ورودی خانه قرار می دهد.
پس از پایان پذیرفتن گاهان پنجه آخر سال(چهره همس پت میدیم) در پسین روز وهیشتوایش کدبانوی خانه با استفاده از مخلوط خاک رس و آب، چیزی را که به شکل نیمکره بوده و کپی (Kopi) نامیده می شود ساخته و چند شاخه تازه ریحان را در وسط مخروط گلی ساخته شده قرار داده و به همراه یک ظرف بزرگ فلزی که محتوای آب و آویشن می باشد، را در لبه دیوار پسکم(peskam) در بالای پشت بام قرار می دهد. کدبانوی خانه همچنین چندین ساعت پیش از برآمدن آفتاب سفره سال نو را مهیا می کند که شامل نان، کماج(کماچک، Kmaachok)، انواع میوه فصل، سیروگ و تخم مرغ، آب، شیر، چای، سبزه سال نو، سیر و سداب، حلوای آرد، حلوای خرما و کنجد، لرک، آب و تخم شربتی، برنج پخته شده، کلیه(Kalieh) بامیه و مجمر آتش و بوی خوش است.
و بدین ترتیب ساعتی پیش از برآمدن آفتاب، آتش افروزی بر روی بام انجام می شود. در هنگام آتش بام، اعضای خانواده به اوستاخوانی و راز و نیاز با خداوند یکتا می پردازند و به فروهر پاک درگذشتگان درود می فرستند.
به دنبال آتش افروزی و پس از برآمدن آفتاب، ظرف بزرگ پر از آب و آویشن در همه جای پشت بام پخش شده و درادامه بخشی از آتش درون مجمر بزرگ آتش به مجمر کوچکتری انقال یافته و پس از ریختن بوی خوش برروی آتش، کدبانو یا مردخانه مجمر آتش را در همه جای خانه گردانده و سپس راهی آتشکده شاه ورهرام ایزد شریف آباد می شود.
در آتشکده خادم آتشکده(موبد ماهیار دهموبد) آتش موجود در مجمر آتش را با آتشگیره به داخل آفرینگان بزرگ اصلی داخل آتشکده انتقال می دهد. شایان ذکر است پیشینه آتش فروزان در آتشکده شریف آباد به ۱۵۰۰ سال پیش و به آتش فرنبغ آتشکده کاریان فارس، برمی گردد که پس از طی سختیهای فراوان، بخشی از آتش آتشکده کاریان بدین مکان آورده می شود.
در ادامه بر اساس رسمی کهن و دیرینه برخی از مردان و جوانان با کوهه (Koha) پر از آتش و بوی خوش به سوی آتشکده روانه می شوند تا پس از انتقال آتش و بوی خوش به داخل آفرینگان آتش، مسابقه زیبا و تماشایی کوهه(Koha) زنی یا کوهه جنگی(Koha – jangi) را برگزار کنند.
ذکر این نکته ضروری است که این مسابقه تا سه دهه گذشته با باشندگی شمار زیادی از جوانان، نوجونان و مردان شریف آبادی در محوطه باز آتشکده برگزار می شد، اما در سال های اخیر، تنها گروه اندکی کوهه را می سازند و یا برحسب سلیقه به مسابقه کوهه جنگی می پردازند و یا با کوهه راهی خانه می شوند.
در مورد کوهه(Koha) باید گفت که تقریبا داری شکل بیضوی بوده، با این تفاوت که در قسمت جلو دارای نوک تیزتر است و در قسمت عقب پهن تر می باشد. در قسمت عقب محلی برای نگهداری آتش و در بخش جلویی نیز محلی برای نگهداری بوی خوش تعبیه شده است. درضمن، کوهه از مخلوط خاک رس و آب و یا خاک رس، کاه و آب ساخته می شود.
گفتنی است پس از انتقال آتش به آفرینگان، زرتشتیان در آتشکده به اوستاخوانی و نیایش به درگاه اهورامزدای یکتا می پردازند.
