دخمه ترک آباد اردکان، یک دخمه کهن و منحصر به فرد در استان یزد است، این دخمه در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و در اردیبهشت ماه سال جاری نخستین فصل کاوش باستانشناسی در محوطه این دخمه انجام گرفت.
این فصل کاوش به سرپرستی دکتر مهدی رهبر، باستانشناس با سابقه پژوهشکده باستانشناسی کشور انجام شد و تا نیمه اول خرداد ادامه یافت
دکتر رهبر در گفتگو با خبرگزاری های مختلف نخست از تفاوت این دخمه با دیگر نمونه های موجود در استان می گوید، دیگر دخمه های استان از سنگ و گچ و بر فراز کوه ساخته شده اند اما دخمه ترک آباد با گل وخشت و در سطح دشت ایجاد شده است.
وی همچنین در مورد ساختار دخمه ترک آباد می گوید، دارای پلانی مدور و دو دیوار داخلی و خارجی است، دایره بیرونی قطری ۳۴ متری دارد و ضخامت دیوار آن یک متر است و حدود ۵ متر ارتفاع دارد که با ۷ ردیف چینه ساخته شده است. اما دایره داخلی ۲۱ متر قطر دارد و ارتفاع آن حدود ۶۰ سانتیمتر است.
به گفته سرپرست گروه کاوش از دخمه ترک آباد، در حد فاصل میان دو دیوار خارجی و داخلی تعداد ۳۰ اتاق کشف شد که به عنوان “آرامگاه” نامگذاری شده، است، زیر در این اتاقها استخوانهای اجساد کشف شده است و همانند استودان ها عمل می کردند که پس از فروپاشی و از بین رفتن گوشت اجساد، باقی مانده که همان استخوان ها باشند جمع آوری و در داخل استودان قرار داده می شده است. البته استودان ها در دخمه های دیگر به صورت چاهی در میان دخمه تعبیه شده اند.
کشف مقادیر زیادی استخوان جوانان و کودکان در این دخمه از جمله اکتشافات این فصل است که به گفته دکتر رهبر دلیل آن می تواند شیوع بیماری خاموش و یا تجاوز بیگانگان به ساکنان این منطقه باشد.
در طول فصل اول کاوش، فاطمه دانش یزدی، مدیر کل میراث فرهنگی استان یزد نیز از این محوطه تاریخی بازدید کرد و در گفتگو با خبرنگاران دخمه ترک آباد، را با توجه به شیوه دخمه گذاری، منحصر به فرد عنوان کرد، وی این مجموعه را با توجه به معماری طاقهای استودان متعلق به دوران ایلخانی دانست و اظهار امیدواری کرد که این مجموعه در آینده به یک پتانسیل گردشگری در استان تبدیل شود.
همچنین حمید مشتاقیان رئیس میراث فرهنگی شهرستان اردکان نیز در گفتگویی دیگر از مرمت و بازسازی دخمه ترک آباد پس از اتمام کار کاوش خبر داد.
گفتنی است ترک آباد، احمد آباد و شریف آباد، سه روستای اطراف اردکان یزد هستند که در چند قرن گذشته و بعد از حمله اعراب به یکی از مراکز زرتشتیان ایران تبدیل شدند.
حسین جمالی
تاریخ : ۴ - تیر - ۱۳۹۶درود وسپاس از انعکاس این خبر باعث افتخار بنده است که چند عکس ارسالی اینجانب را نیز در گزارش به نمایش گذاردید