برساد، امید کاجیان _ با شروین کاووسی داور بخش اوستا خوانی ادوار مانتره از دوره هجدهم تا این دوره که سی و دومین آن است گفتگو کردیم و از روند آن طی این سالها پرسیدیم.
چند دوره است که داوری میکنید و در این مدت، سطح بچه ها در مسابقات مانتره را چگونه میبینید؟ روند صعودی داشته یا نزولی؟
از دوره نوزدهم تاکنون که دوره ۳۲ آن است در مانتره داوری کردهام باید بگویم درباره سطح مسابقات نمیشود بهصورت قطعی گفت که سطح بالاتر رفته یا پایینتر آمده. ارزیابی ما براساس نمراتیست که داده میشود. اما اگر بخواهم مقایسهای داشته باشم با زمان شرکت خودم در جشنواره، در حال حاضر میتوانم بگویم که آوای شرکت کنندگان بسیار ضعیفتر شده است. به عبارتی تقریباً دیگر آوایی به آن معنا شکل نگرفته و فقط روی درستخوانی تمرکز شده است.
حتی تقلید آواهای قدیمی هم ضعیف انجام میشود. بچهها خلاقیت ندارند.
آنچه من دیدهام، این است که تمرکز شرکت کنندگان بیشتر روی درستخوانی است و آموزش آوا، موضوعیست که کاملاً شخصی است.
مثلاً اگر کسی بخواهد موسیقیایی کار کند، حتی با این وجود که علم موسیقی ندارد؛ ولی ممکن است با شنیدن قطعهای مثل “سلطان قلبها” آوایی را در ذهنش بسازد. یا کسی موسیقی بیکلام گوش کند و از روی آن برای خودش ریتم و آوا دربیاورد. این فرآیند، چیزیست که از درون خود فرد میآید و نه اساتید میتوانند به کسی تزریقش کنند، و نه در کلاس میشود آموزش داد. این قالب آوایی باید برای هر فرد منحصر به خودش باشد.
سیستم نمرهدهی هم تغییراتی داشته؟ اگر دارد، چه تأثیری بر روند داوری و فهم بچهها از سطح عملکردشان داشته است؟
بله، سیستم داوری نسبت به سالهای پیش تغییراتی داشته بچه ها در گذشته ضعفشان را کمتر می دانستند که بر سر چیست؛ آهنگین بودن؟ تمرکز روی گاهان؟ تسلط بر خوانش؟ بچهها نمیفهمیدند کجای کارشان ایراد دارد یا قوتشان چیست.
در حال حاضر هر بخش داوری با توضیحات مشخص و شفاف انجام میشود. مثلاً اگر فردی از ۵ نمره آوا، ۳ گرفته، مشخص است که این سه نمره بابت آهنگین بودن، یا مثلاً تمرکز روی متن گاهانی بوده یا نه. این شفافیت باعث شده بچهها دقیقتر متوجه نقاط قوت و ضعفشان بشوند.
از نظر فنی هم سیستم به روز شده؛ قبلاً برگه کاغذی میدادند، اما الان همهچیز دیجیتال است. بچهها روی تبلت میخوانند و داوران هم روی لپتاپ امتیازدهی میکنند. نمرهها همان لحظه ثبت و ذخیره میشود و مستند باقی میماند.
تعداد شرکتکنندگان در سالهای اخیر چطور بوده؟ کاهش یا افزایش داشته؟
متاسفانه تعداد شرکتکنندهها به جز در بخش نونهالان و اهنود و زیر ۱۴ سال که هنوز هم استقبال خوب و بدون تغییر یا حتی گاهی بهتر است در باقی بخش ها بهطور واضح کاهش پیدا کرده. مثلاً در بخش کل گاتا، معمولاً پایینترین تعداد، ۱۰ نفر بوده، ولی الان به ۴ نفر رسیده. این روند کاهشی است. خیلی از کسانی که سطحشان حتی به مرحله برگزیده هم میرسد، به دلایل مختلف شرکت نمیکنند.
دلیلش میتواند هر چیزی باشد؛ انگیزه، دوری راه، شرایط خانوادگی و… ولی در کل احساس میکنم آن انگیزه و علاقه جدیای که قبلاً وجود داشت، الان نیست.
در عوض، بچههای کوچکتر با تشویق والدین وارد میشوند و با انگیزه و خوبند اما در سنین بالاتر که خودشان باید انگیزه داشته باشند، معمولاً این انگیزه افت میکند.
درباره رده سنی پایین چه تعداد شرکت کننده، داریم ؟
مثلا در بخش اهنود فقط دیروز ۳۰ نفر شرکت کرده بودند.
جمعبندی شما از وضعیت کلی مانتره چیست؟ چه توصیهای برای بهبود وضعیت دارید؟
در مجموع، شرایط برگزاری مسابقات خوب است، مشکل خاصی نیست. از طرفی بچهها زحمت میکشند و تلاش میکنند، واقعاً دستشان درد نکند.
اما چیزی که خیلی مهم است، نقش پدر و مادرهاست. آنها باید همراه فرزندانشان باشند، نه اینکه فقط بچه را بفرستند مانتره و خودشان در خانه بمانند.
حتی اگر در تهران هستند، میتوانند با خاله، عمو یا یکی از اعضای خانواده بچه را همراهی کنند. این همراهی، برای بچه انگیزه میسازد. شاید برای چند نفر دیگر هم در آن جمع، الهامبخش باشد. ولی متأسفانه این همراهی کمرنگ شده. بعضی وقتها فقط یکی از والدین میآید، که واقعاً برای چنین رویدادی کم است.
همهچیز بستگی به خود بچهها و والدین آنها دارد. کسی نباید منتظر باشد معجزهای از بیرون بیاید. خلاقیت، پشتکار و پیگیری شخصی، آن چیزهاییست که در نهایت یک شرکتکننده را به جایگاه خوب میرساند. ما هم در کنارشان هستیم که کمک کنیم مسیرشان را بهتر ببینند.
