برساد، کامبیز رستمی _ دکتر بهمن مرادیان، سخنران کلیدی همایش مانتره در سخنرانی خود از شیوه های تقویت بسترهای فعالیت، در انجمن های زرتشتی سخن گفت.

این سخنرانی کلیدی، در سی و دومین دوره همایش مانتره از ساعت ۶ پسین پنجشنبه ۲۷ شهریور ۱۴۰۴ در سالن بزرگ مارکار تهرانپارس ایراد شد.

هگمتانه و انجمن
دکتر مرادیان در آغاز به واژه انجمن و ریشه‌های آن از متن های کهن و میانی تاکنون پرداخت. وی با اشاره به آنکه احتمالا نام هگمتانه با واژه انجمن هم ریشه است، از قدمت این واژه گفت.

ارداویراف نامه و انجمن

این پژوهشگر فرهنگ و زبان های باستانی سپس به این واژه در دوران میانی اشاره کرد و گفت: اولین توصیفی که می توان از این واژه در متون پیدا کرد، مرتبط به ارداویراف نامه است و با خوانش بخش هایی از این متن پهلوی گفت: موبدان در ابتدا با مساله‌ای روبرو می شوند و پس از موافقت دستوران دین، همه مردمان را فرا می خوانند تا در این باره گفتگو کنند و انجمنی تشکیل می شود.

انجمن های دینی با حق اعتراض

وی ویژگی دیگر انجمن را حق اعتراض می داند که پس از تصمیم آن انجمن خواهران ویراز، بر این تصمیم اعتراض می کنند و با اشاره به این متن نتیجه گرفت که در آن زمان، انجمن های دینی این ساختار را داشته ‌اند که مساله ای مطرح می شود، گفتگو می شود و تصمیم گرفته می شود و همیشه حق اعتراض وجود دارد.

پنچایت، انجمن مدرن

.
دکتر بهمن مرادیان سپس از ادامه این روش پس از سقوط ساسانیان اشاره کرد و گفت که ما همین نوع انجمن ها را به غیر از موضوعات دینی در موضوعات مدنی هم داشته ایم، تا در هندوستان به صورت مدرن تر تغییر می کند و پارسیان هندوستان ساختاری را بنیان می گذارند که به نام پنچایت شناخته می شود و حتی این ساختار را به کشورهای اروپایی هم می برند و پارسیان، پنچایت هایی در انگلستان ایجاد می کنند.

مانکجی و گام نخست
وی در ادامه بررسی روند انجمن های زرتشتی، گفت: با ورود مانکجی لیمجی هاتریا به ایران، وی کارهای بزرگی انجام می دهد و یکی از آنها تشکیل یک پنچایت در ایران است. پس از وی نیز کیخسرو جی صاحب، انجمن های ناصری یزد را شکل می دهد و پس از وی نیز ارباب کیخسرو شاهرخ انجمن زرتشتیان تهران و پس از آن نیز انجمن ها و سازمان های متعدد زرتشتی در ایران شکل می گیرند.

ویژگی انجمن های محلی 
دکتر مرادیان در بخش دیگری ازسخنانش به تنوع انجمن های متعدد در ایران پرداخت و افزود اینکه انجمن های متعدد در ایران وجود دارد و اعضایش افراد محلی هستند که به مسائل آن محل اگاهی دارند بسیار خوب است. وی اما افزود در جهان امروز مشکلات کلانی وجود دارد که بررسی آن بر عهده تنها یک انجمن نیست.

انجمن مرکزی یا گردهمایی انجمن ها

وی این اندیشه و نظر که لازم است کلیه انجمن ها زیر پوشش انجمنی واحد و مرکزی قرار بگیرند یا اینکه انجمن های کوچک از بین بروند را در تضاد با نظر خود دانست و گفت اینکه بخواهیم نسخه های یکسان برای مشکلات محلی مختلف داشته باشیم روش درستی نیست. وی نشست های گردهم آیی انجمن ها را روش خوبی دانست ولی اشاره کرد که به نظر می رسد دیگر این نشست ها، کارکرد خود را از دست داده‌اند. مرادیان، در این باره پیشنهاد داد تا انجمن ها در مورد موضوعات مختلف با یکدیگر همکاری موردی داشته باشند.

مشارکت مردم در تصمیم گیری انجمن ها
وی در بخش دیگری از سخنانش به روند تصمیم گیری در هیات مدیره انجمن ها پرداخت و گفت امور انجمن با مردم است و باید شرایطی فراهم شود که جامعه و اعضای انجمن در روند تصمیم گیری انجمن ها مشارکت بیشتری داشته باشند.

تعریف نامشخص کارت عضویت در برخی انجمن ها
وی همچنین به اهمیت کارت عضویت در انجمن ها پرداخت و گفت کارت عضویت در یک انجمن مدنی به این معنا است که عضو حق عضویت خود را در آن انجمن پرداخته و به آن احساس تعلق کند. دارندگان این کارت نیز از مزایایی برخوردار می شوند مثلا تنها برای آن اعضا بیلان انجمن می رود و یا اینکه حق رای دارند. وی در این باره به تعریف عضو، در انجمن های یزد اشاره کرد و گفت تعریف عضو در این انجمن ها کاملا غیر مشخص است.

انجمن روشمند، شفاف و پاسخگو
این کنشگر اجتماعی در بخش پایانی سخنانش گفت لازم است هر کدام از ما نسبت به انجمنی که به آن احساس تعلق می کنیم پرسش کنیم و پیگیر باشیم و چه به عنوان عضو انجمن و چه عضو هیات مدیره تلاش کنیم که انجمن را روشمند، شفاف و پاسخگو کنیم.