مشخصات کتاب:
دروغ و اراده آزاد، نویسنده: سام هریس، ترجمه خشایار دیهیمی، نشر گمان، ۱۳۹۳.
معرفی کتاب:
ما زرتشتیان معتقدیم که راه در جهان یکی است و آن راستی است. با این حال آیا صرفا با راست گفتن می توان زندگی موفقی داشت؟ دروغ مصلحت آمیز چیست و آیا مجاز به گفتنش هستیم؟
دروغ و اراده آزاد، کتابی به نسبت کم حجم است که در دو رساله مستقل از هم به دو موضوع اساسی در زندگی می پردازد. این کتاب از سام هریس(۱۹۶۷-) نورولوژیست آمریکایی است که در زیر مجموعه کتاب های تجربه و هنر زندگی با ترجمه خشایار دیهیمی منتشر شده است. این کتاب ۱۳۸ صفحه دارد و نسخه چاپی آن با قیمت ۹۵۰۰ تومان و نسخه الکترونیکی آن در طاقچه با قیمت ۳۳۵۰ تومان قابل تهیه است.
رساله دروغ سم هریس با ارایه نمونه های متعدد به خواننده می گوید دروغ همواره بد است، وی معتقد است تنها یک گروه از انسان ها می توانند دروغ بگویند و آن جاسوسان هستند! رساله دروغ سام هریس می تواند پاسخگوی سوالهای بسیاری باشد که چرا باید راست گفت؛ وقتی دروغ راه ساده تر و پر منفعت تری است؟ این رساله از بسیاری جهات با عقاید ما زرتشتیان هم خوان است. این رساله گرچه فلسفی است ولی زبان پیچیده ای ندارد و به راحتی قابل درک است.
با این حال رساله اراده آزاد هریس، جنبه دیگری دارد. به نظر می آید که وی با موضوع اختیار و اراده آزاد کاملا نظری مخالف آیین زرتشت دارد. وی معتقد است اراده آزاد توهمی بیش نیست با این حال مخالف یک جا نشستن و اقدام نکردن است. رساله اراده آزاد، هریس زبان پیچیده تری دارد و دریافتش پیچیده تر است با این حال حتی روخوانی این رساله و آشنایی با نظریه وی هم جذاب است.
از متن کتاب:
تصور کنید یک ابزار کامل تصویربرداری نورونی وجود می داشت که به ما امکان می داد کوچکترین تغییرات در کارکرد ذهنمان را رد یابی و شناسایی کنیم. شما ممکن است یک ساعتی در آزمایشگاه آزادانه فکر و عمل کنید، اما در نهایت دریابید که دانشمندانی که در حال اسکن مغز شما بوده اند قادر بوده اند یک پرونده کامل از آنچه بدان فکر و عمل کرده اید، لحظاتی پیش از هر اتفاق تهیه کنند. مثلا، ۱۰ دقیقه و ۱۰ ثانیه بعد از آغاز آزمایش، تصمیم گرفته اید مجله ای را از روز میز بغل دستی بدارید و شروع به مطالعه کنید، اما زمان ثبت شده در اسکنر نشان می دهد این حالت ذهنی ۱۰ دقیقه و ۶ ثانیه بعد از انجام آزمایش پیش آمده است- و حتی آزمایش گران می دانستند کدام مجله را بر خواهید داشت. چند دقیقه ای مطالعه می کنید. بعد حوصله تان سر می رود و مجله را کنار می گذارید: آزمایشگران یک ثانیه قبل از اینکه این کار را بکنید می دانستند مطالعه را رها خواهید کرد و می توانستند بگویند دقیقاً آخرین جمله ای که خواهید خواند کدام است.
