ده نوشتار در رده جنبی ۱۳ تا ۱۸ سال بخش گاتاشناسی بیست و چهارمین همایش مانتره ارائه می شود. چکیده این ده نوشتار را می توانید در ادامه مطلب بخوانید:
زندگی موبدیار مهندس مهران غیبی
خشایار کاویانی، کیخسرو موبد شاهی
“ای هستیبخش ای برتر از همه و با بهترین راستی هم اراده از تو آرزو دارم که به فرشوشتر نامدار و یارانم و همچنین به کسانی که از بخشش جاودانی و نیکاندیشی برخوردارند بهشت ارزانی داری (اهنود گاه هات ۲۸ بند ۸ )”
زندگینامهی موبدیار مهران غیبی بدینگونه است که ایشان در ۶ مهر ۱۳۴۰ در شهر زنجان به دنیا آمد و به واسطه شغل پدر در سال ۱۳۵۳ به کرمان آمد . با مطالعات فراوان خود دین زرتشتی را در نوجوانی انتخاب و به تحقیق دائمی تا مرگ ادامه داد . از زمان حضور در جبهه تصمیم به موبد شدن گرفت زیرا در جبهه به این نتیجه رسید که اگر همگان از آموزشهای گاتها برخوردار بودند جنگ در نمیگرفت و او با مطالعه فراوان و با مدرکهای زیاد توانست کارهای زیادی برای زرتشتیان و حتی بچههای کار انجام دهد و او فردی مهم در جامعه زرتشتی بود. از زندگی این فرد بزرگ میآموزیم که ابتدا بیاموزیم و بیاموزانیم و به طور واقع گاتها را در زندگیمان جاری کنیم.
کلیدواژهها: موبد، شغل، انتخاب، جبهه، همگان، آموزش، جنگ، گاتها
گویش دری
آتریا ساسانی، شهرزاد نمیرانیان
گویش بهدینان که به زبان دری زرتشتی یا گبری نیز مشهور است (خود زرتشتیان به آن «دری» یا «گورونی » و در دنیای خارج به آن «گبری» میگویند) گویش ویژه زرتشتیان ایران و پارسیان هند است. بیشینهی این زبان به فارسی میانه در دوران اشکانیان میرسد و از آنجاییکه زبان همواره به سوی سادهتر شدن پیش میرود، فارسی دری تکاملیافته ی پارسی میانه است. دری زرتشتی دارای لهجههای گوناگون است مانند خرمشاهی ، مریم آبادی و… که خود نشانهای است که میتوان زادگاه هرکس را تعیین کرد. اما امروزه متاسفانه این زبان در بین کودکان،نوجوانان و حتی جوانان جامعهی زرتشتی در حال کمرنگشدن است. امیدواریم این تحقیق مشوَقی برای گرایش نوجوانان و جوانان زرتشتی به این زبان باشد.
در این زمینه تحقیقات فراوانی صورت گرفته است که از جملهی آن میتوان به تحقیقات خانم دکترکتایون مزداپور اشاره کرد.همچنین تحقیقات فراوانی نیز در حال انجام است که می توان به تحقیقات سرکارخانم ساغر بازاده اشاره نمود.
در این تحقیق میخواهیم اطلاعاتی در رابطه با زمان و چگونگی پیدایش زبان دری، تغییر و تحول آن و در آخر بررسی گویش برخی از کلمات به زبان های محلی:شریفآبادی و تفتی بپردازیم چون تفاوت این دو گویش به مراتب بیشتر از دیگر گویشهای زرتشتی است.
همچنین در بخش آخر تحقیق ، پیشنهاداتی برای حفظ و ترویج زبان دری ارائه میدهیم.
کلیدواژهها: دری زرتشتی، لهجه، فارسی باستان، گویش ، زرتشتیان
بررسی تاثیر مالیات جزیه بر کاهش جمعیت زرتشتیان ایران
آرشام گشتاسبیان، تریتی ضیاتبری
بعد از سقوط حکومت ساسانیان و حضور اعراب مسلمان در ایران، زرتشتیانی که مایل به پذیرش دین جدید نبودند سه راه بیشتر نداشتند. اول اینکه مهاجرت کنند و از وطن خود جدا شوند و در سرزمینی دیگر زندگی اجتماعی خود را ادامه دهند. دوم اینکه در نقاط امن و دور از دسترس به صورت پنهانی زندگی کنند و سوم اینکه با پرداخت جزیه از حقوق شهروندی برخوردار شوند. جزیه در زمان حکومتهای مختلف متفاوت بود. در زمان صفویه وصول این مالیات را به جدیدالاسلامها واگذار میکردند و در جاهایی هم وصول آن با تسویهحسابهای شخصی همراه بود. در کرمان بعد از حمله محمود افغان و کشتهشدن بسیاری از همدینان زرتشتی، آنانی که به داخل حصار شهر پناهنده شدند مالیات سنگینی پرداخت میکردند. فشار اقتصادی این مالیات از دوره صفویه تا قاجاریه به حدی بود که تعداد زیادی از زرتشتیان دین اسلام را پذیرفتند و عدهای هم، همانند زرتشتیان قرن اول، مهاجرت را ترجیح دادند. طبق آمار موجود جمعیت دههزار نفری زرتشتی شهر کرمان در زمان صفویه به نهصد نفر در زمان قاجاریه و حضور مانکجی هاتریا کاهش پیدا کرد. و بعد از دریافت دستور لغو جزیه، جمعیت زرتشتیان افزایش یافت به طوریکه در کرمان این جمعیت به سههزار نفر رسید. بر اساس آمارها و گزارشات مختلف از چگونگی دریافت مالیات جزیه، به این نتیجه می رسیم که از میان کلیه فشارهای اجتماعی وارد شده به زرتشتیان ایران، یکی از مهمترین عوامل کاهش جمعیت تدریجی زرتشتیان دریافت جزیه بوده است و اگر این فشار اقتصادی زودتر از دوران قاجاریه و حتی قبل از صفویه برطرف شده بود اکنون بسیاری از شهرها و روستاهای ایران زرتشتینشین بود.
کلیدواژهها: جزیه، جدیدالاسلام، زرتشتیان، مانکجی هاتریا
آفرینش زرتشت
مهرنگار موبد، مهرنوش موبد، فروزان ایرجی
زایش دغدو از مادری به نام زوییش(فرنو) و پدری به نام فراهیمروان بود و چون به دنیا آمد از فره زرتشت که با او بود تا زمان تولد زرتشت مانند خورشید درخشان بود و این موجب اذیت و آزار کرپانها و نسبت دادن جادوگری به او و ترک خانه و خانواده شد. با به همسری درآمدنش با پوروشسب و زایش اشوزرتشت نقش وی به عنوان همسر و مادر بیشتر و بهتر آشکار شد، چرا که تنها مادری با اقیانوسی از دانش و آگاهی و راستی و درستی میتواند در جامعهی آن زمان چنین فرزندی را پرورش دهد و به دنبال آن از همان اندیشههای ژرف اشوزرتشت، چنین دین پاک و فرهنگ غنیی برای ما تاکنون مانده و ما اکنون پاسدار آن هستیم. هرچند زندگی راستین پیامبران را همیشه هالهای از اسطوره فرا گرفته، ولی در خلال این اسطورهها، حقیقتهایی نیز نهفته است و میتوانیم از این اسطورهها درسهای فراوانی بگیریم و به نقش اسطورهها در زنده نگهداشتن فرهنگ و تمدن پی ببریم.
کلیدواژهها: دغدو، اسطوره، زرتشت، پوروشسب، فرّه، فروهر، گوهرتن
مشکلات زرتشتیان پیش و پس از ورود به مدارس غیر همکیش
آرین تیمساری، سپهر میزانیان
بسیاری از ما در مدارس غیر زرتشتی درس خوانده ایم و با فضای انجا آشنایی داریم. حتما در طول این دوران مشکلاتی داشتهایم، و همچنین هستند کسانی که در مدارس زرتشتی درس خواندهاند ولی فرزندانشان را به مدارس غیر همکیش فرستادهاند. اینگونه افراد قطعا با مشکلات بیشتری مواجه خواهند شد، زیرا با فضای آن مدارس هم به طور کافی آشنایی ندارند. در این نوشتار ما میگوییم که این مدارس در اصل نمونه کوچکی از جامعه امروز خودمان هستند.در این نوشتار قرار است تا به پرسشهای احتمالی والدین پیش از ورود به مدارس غیر همکیش، چگونگی مقابله با مشکلات احتمالی و مقایسه مدارس زرتشتی و غیر زرتشتی پرداخته شود.
کلیدواژهها: مدارس غیر همکیش، فشار های دینی، جامعه
تاثیر دین زرتشتی بر معماری ایران باستان
مهتا مالی، ناهید لریان، دلارام زندیان
نقوش نمادینهای که در طول زمان در فرهنگ ملی و اساطیری ایران تثبیت شدهاند و همواره تقابل میان خیر و شر، راستی و ناراستی و تاریکی و نور را متاثر از آیین زرتشت در هنر ایران جلوهگر بودند. هنر ایران باستان مخصوصا در دوران هخامنشی و ساسانی بر پایه خداشناسی، جهانشناسی و انسانشناسی زرتشتی شکل گرفته است.
پژوهش حاضر به بررسی تاثیر دین زرتشت بر هنر ایران باستان پیش از اسلام میپردازد. بررسی هنر ایران باستان در طی دوران های تاریخی از ماد تا پایان ساسانیان نمایانگر پیوند عمیق میان هنر و دین زرتشتی میباشد به گونهای که اکثر آثار های باقیمانده ارتباطی با اعتقادات و باورهای دین زرتشتی دارد.
کلیدواژهها: خانههای زرتشتیان، معماری، چهار عنصر پاک، مقایسه خانههای مسلمانان و زرتشتیان
آیین پیوند زناشویی در زرتشتیان (آشنایی تا پاتختی و آبزور)
مهرآفرین رستمی عصرآبادی، مهربرزین رستمی عصرآبادی
دراین مقاله به بررسی آیینهای پیوند زناشویی در زرتشتیان پرداخته شده است. هدف آشنایی با سنتهای گذشته، کنونی و آیینهایی که برخی از آنها شاید به سمت فراموشی میرود است. آیینهایی که در این مقاله به بررسی آنها پرداخته میشود آشنایی، خواستگاری، نامزدی، گواهگیری، عروسی، دستبوسی مادرزن، پاتختی، آبزور و پاگشا میباشد.
در دین زرتشتی بیشتر از همه به گزینش آگاهانه، آزاد و از روی خرد سفارش شدهاست. همچنین همسری به معنای واقعی، دقیقا همسان یا همسر بودن است. به همین دلیل در آیین زرتشتی مهریه جایگاهی ندارد و به جز در شرایطی خاص، جدایی نیز وجود ندارد. این آیینها سرشار از شادی و رنگهای شاد هستند. درآیین زناشویی موبد چندین بار میگوید که: دختر و پسر، به همتنی، همروانی و همسری به یکدیگر داده شدهاند که هم در زندگانی این جهانی و هم درسرای دیگر در ابدیت به هم پیوسته و وابسته باشند و حقوق و کام هردو یکی است. یکی از سخنان بسیار زیبایی که در این آیین گفته میشود هابیرووو هابیرووواااای شاباش که به معنی هزار بار شادباش است. قند سبز، دستمال سبز، انارسرخ سکه زده، آویشن، نقل و شیرینی از چیدنیهایی هستند که جایگاه ویژهای در سفره این آیین دارند. رنگ سبز نماد باروری، خشنودی، آرامش، امید و زندگی است. در سفره گواهگیران نیز چون دیگر سفرههای آیین زرتشتی نماد هفت امشاسپند قرارداده میشود. دیگر چیدنیهای سفره گواهگیری شامل لرک، قیچی، قرقره با نخ سبز، انارسرخ و شیرین، آیینه و شمعدان میباشد.
کلیدواژهها: انتخاب خردمندانه، همسری، ازدواج، گواهگیران، اندرز
زیارت و زیارتگاههای زرتشتیان
مهنوش آسمانی، دلارام آبادانی
زیارتگاهها مکان مقدسی هستند که ما خدا را نیایش میکنیم تا به آرامش برسیم و این نیایش برای سپاسگزاری از آفریدههای نیک خداست.
زیارتگاههای کنونی در واقع برای گردهمایی و دید و بازدیدهای مردم تمام روستاها و محلها به وجود آمده است تا بتوانند با آسودگی خیال و به دور از چشم غیر در زمینههای گوناگون اجتماعی- شغلی و فرهنگی گفت و گو و تبادل نظر کنند.
از کلیه مباحثی که میخواهیم در مورد آن به توضیح بپردازیم به این نکته خواهیم رسید که تمام پیروان آیینهای الهی و مذاهب دارای زیارتگاههای خاص خود بودند تا به این وسیله راهی برای رسیدن به خدا داشته باشند.
کلیدواژهها: زیارتگاهها، زیارتگاههای زرتشتی، مکان زیارت، زمان زیارت، روزهای زیارت
نماد شناسی
پیوند باوفا، دیبا خدایی
در ادیان الهی سمبلها و نمادهای مختلفی بسته به اعتقادات دین و بزرگان و یا حتی پیامبر آن دین میباشد و با تغییر زمان ارزشها تغییر کرده و عقاید متفاوت و روایتهای گوناگون شکل گرفته است. بررسی ادیان الهی همچون زرتشتی، مسیحی، یهودی در این پروژه شکل گرفته که با بررسی نمادهایی همچون تصویر زرتشت ،فروهر، ستاره داوود، صلیب و صلیب شکسته به عقاید و نظریههای ادیان و گفتههایشان دست مییابیم .
کلیدواژهها: صلیب، نماد، سمبل، داوود، فروهر، چهره
درس دین و زندگی
سپند با وفا، پدرام کاویانی
تنها حدود سی درصد از دانش آموزان زرتشتی به درس دینی علاقهمند و بیست و هفت درصد آنها به مطالب آن اعتقاد دارند و این آمار تنها مختص به این دوره نبوده و سالهاست که این ضعف در آموزش دینی زرتشتی دیده میشود.
آموزش اثربخش آموزشی است که علاقهی دانشآموزان را بالا برده و درک مطالب دینی و به کارگیری آن در زندگی را به شدت آسان میکند.
با انجام تحقیقی میدانی نظرات دانشآموزان را درباره هر یک از مؤلفههای آموزش اثربخش جمع کرده و آنها را به ترتیب اهمیتی که دانشآموزان برای آن در نظر گرفتند اولویتبندی کردیم؛ دانش معلم ، به کارگیری روشهای متنوع در تدریس ، سادگی و بهروز بودن مطالب کتاب و امکانات آموزشی چهار موردی هستند که از نظر دانشآموزان اثرگذارترین مؤلفهها هستند و در آموزش دینی زرتشتی بسیار کمرنگ دیده میشود که برای هریک از آن ها راهکارهایی مناسب، علمی و به روز ارائه دادیم که کاربردی شدن آن ها در آموزشگاهها ، می تواند گامی کوچک یا بزرگ در اثربخش کردن آموزش دینی باشد.
کلیدواژهها: آموزش مؤثر، اثربخشی آموزشی، آموزش دینی، یادگیری، مؤلفههای استاندارد
فرزین نمیرانیان
تاریخ : ۸ - شهریور - ۱۳۹۶به امید اینکه این مطالب بتواند علت خلی از مشکلات برسی پیدا و رفع شود ،از کسانی که در این گروه سن فعالیت کرده اند تشکر می کنم